Emst (Nedersaksisch: Ems(t)) is een dorp op de Veluwe in de gemeente Epe in de Nederlandse provincie Gelderland. Het telt ongeveer 3.255 inwoners.

Geschiedenis

Emst ontstond in de 17e eeuw op de grens van de gemeente Epe en de gemeente Vaassen. In 1818 ging de gemeente Vaassen op in de gemeente Epe, maar bij het kadaster is er nog steeds sprake van de kadastrale gemeente Epe en Oene enerzijds en de kadastrale gemeente Vaassen anderzijds. Emst was destijds een buurtschap en ontwikkelde zich in de tweede helft van de 19e eeuw tot een kerkdorp. Om te beginnen werd er naast de kerk in Emst ter ontwikkeling ook nog een schoolgebouw geplaatst. Het staat echter wel vast dat in de 18e eeuw al les is gegeven in Emst. Hoewel het dorpje in de 17e en gedeeltelijk ook de 18e eeuw voornamelijk uit boeren bestond die hun kinderen vaak lieten meewerken op de boerderij, werd er dus wel aan lesgeven gewerkt. De school heeft in ieder geval een grote bijdrage geleverd aan de vooruitgang van de ontwikkeling van Emst. Dat was zeer welkom, omdat het dorp inmiddels al aardig was gegroeid.

Door Emst liep de Baronnenlijn, een spoorlijn van de Koninglijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij van Apeldoorn naar Zwolle. De treinen stopten bij de halte Emst waar in 1887 een vrij groot stationsgebouw was gebouwd. Het werd in 1938 gesloten en begin jaren 1970 afgebroken.

Toerisme

Emst ligt dicht bij de bossen van de Veluwe en er is een aantal campings. Veel mensen brengen een bezoek aan het nabijgelegen Kröller-Müller Museum of fietsen een dagje in het Nationaal Park De Hoge Veluwe. De nabijgelegen bossen Gortelse bos en Vierhouterbos zijn plaatsen waar mensen graag gaan wandelen.

Belangrijke gebouwen en plaatsen

Hervormde kerk

Midden in het dorp staat het kerkgebouw van de Hervormde gemeente Emst. De eerste steen van het eerste gebouw is gelegd door burgemeester G.W. van der Feltz op 19 maart 1866. Op 6 januari 1930 is dit eerste gebouw in vlammen opgegaan. Op zondag 28 december 1930 is het huidige gebouw ingewijd door ds. Oosterhuis met als tekst 1 Koningen 8:29; "Dat Uwe ogen nacht en dag open zijn over dit huis". In 1943 werd de luidklok door de bezetters naar de smeltkroes vervoerd. De nieuwe luidklok van 250 kilo werd geleverd door de firma Van Bergen te Heiligerlee in 1949. Op deze luidklok staat de volgende tekst: "De vorige werd naar 't vuur verwezen, In haar plaats ben ik verrezen, 'k Nood als zij met sterker klanken, Kom dan, kom dan om God te danken".

Heemhoeve

De Heemhoeve was tussen ca 1932 en ca 1980 een jeugdherberg van de toenmalige Nederlandse Jeugdherbergcentrale. In 1987 werd er het Maitreya Instituut in gevestigd. Hier werden cursussen gegeven over de Tibetaans-boeddhistische levensstijl. De cursussen werden gegeven door geshe Sonam Gyaltsen, een ingewijd Tibetaanse lama die in het instituut woonde. Naast het onderricht was er tijd ingeruimd voor meditaties en discussies die geleid werden door studenten. Het instituut is in 2012 verhuisd naar conferentieoord 'Bosoord' te Loenen.

De molen

Het betreft hier een zeer oude poldermolen die het Vossenbroek bemaalde en het overtollige water uitsloeg op de Grift. In 1699 is deze molen door Jan Hendrik van Isendoorn vernieuwd. In de negentiende eeuw is voor deze molen nog eens een roede gekocht van Riga-grenen hout. Op een manuscriptkaart uit 1634 van Nicolaes van Geelkercken komt op deze plek een poldermolen voor. Waarschijnlijk betreft het deze molen.

Overige activiteiten

VV Emst

Emst heeft een voetbalvereniging genaamd "Voetbalvereniging EMST". VV Emst werd in 1953 districtskampioen, 3e divisie. In datzelfde jaar wonnen ze de Epe cup. Tegenwoordig speelt het eerste elftal van Emst in de zondag 4e klasse.

Muziekvereniging Prins Bernhard

Muziekvereniging "Prins Bernhard" is op 3 januari 1939 opgericht. De kern van de vereniging wordt gevormd door het Harmonieorkest. De vereniging is aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Federatie van Muziekverenigingen, de KNFM. Sinds 1996 komt het harmonieorkest uit in de vierde divisie. Het harmonieorkest is op basis van haar prestaties al tweemaal uitgenodigd voor deelname aan het Nederlands Kampioenschap. In januari 2006 resulteerde dit in een verdienstelijke 2e plaats. Maar het belangrijkste aspect bij het muziek maken binnen de vereniging is het vinden en onderhouden van de juiste balans tussen inspannen en ontspannen.

Naast het harmonieorkest bestaat de vereniging uit een blokfluitgroep, een speelgroep, een opleidingsorkest, een drumband, een Dickensorkest en kapel "De Heuijschudders". Sinds 2002 heeft de vereniging tevens een zeer actieve vereniging van vrienden.

Bekende Emstenaren

• Ds. G. van Rhijn, predikant te Emst van 1902-1908. Hij kan worden beschouwd als de grondlegger van het jeugdwerk in de Hervormde gemeente. De oprichting van een Jongelings-, Meisjes-, Zang-, en Knapenvereniging, en tevens de Zondagsschool, is mede het werk geweest van het echtpaar Van Rhijn.

• Marc Overmars (1973), voetballer

Zuster Van Rossum was van 1951 tot 1968 de eerste wijkverpleegkundige van Emst en bewoonde destijds het Groene Kruis-gebouw aan de Hoofdweg. De populaire verpleegkundige runde samen met dokter Van Gelder het consultatiebureau. De bevolking was vooral zeer te spreken over haar rust, opgewektheid en doortastendheid. In 2008 is er in Emst een weg naar haar vernoemd in het nieuwbouwproject 'het Gelderskwartier' waar tevens een weg naar Dokter van Gelder is vernoemd.

Zie ook

• Lijst van rijksmonumenten in Emst
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Emst

Externe links

• Luchtfoto van Emst
• Luchtfoto van Emst uit 1950
• Hervormde Gemeente Emst
• Historische vereniging Ampt Epe