Het kan voor komen dat er op dit moment geen monteur in uw regio beschikbaar is. Vul daarom onderstaand formulier in zodat wij een passende oplossing voor U kunnen vinden.
Neem contact met ons op
Wijk bij Duurstede () is een vestingstad en gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Utrecht.
De gemeente telt 23.953 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) op een oppervlakte van 50,3 km² waarvan 2,68 km² water. Door en langs Wijk bij Duurstede stromen de waterwegen Nederrijn, Lek, Kromme Rijn en het Amsterdam-Rijnkanaal.
De gemeente grenst aan de gemeenten Houten, Bunnik, Utrechtse Heuvelrug, Culemborg en Buren.
Wijk bij Duurstede had een stedenband met Jičín (Tsjechië).
Naamsverklaring
Voor het naamdeel Wijk worden verschillende verklaringen gegeven, zoals dat het onder meer herleid zou kunnen worden tot het Romeinse vicus, of het Germaanse wik wat weer "bocht" of "inham" betekent. Het naamdeel Duurstede laat zich herleiden tot de vroegere handelsplaats Dorestad, die op zijn minst deels van Keltische oorsprong is.
Geschiedenis
Tijdens de Romeinse tijd bevond zich op de plek van het huidige Wijk bij Duurstede aan de Rijn een Romeins castellum, wellicht Levefanum. Ook liep de noordelijke grens (limes) van het Romeinse Rijk dwars door Wijk bij Duurstede.
In de vroege middeleeuwen lag hier een van de belangrijkste handelsplaatsen van Noordwest-Europa: Dorestad. Lange tijd is aangenomen dat Dorestad rond 850 viel door aanvallen van de Vikingen. Inmiddels wordt er echter ernstig rekening mee gehouden dat natuurlijke en (kerk)politieke factoren tezamen met de verschuivende machtsverhoudingen waarschijnlijk een belangrijkere rol speelden. De Rijnbedding zou zich wat verplaatst hebben, de haven zou op dat moment ook zijn begonnen te verzanden en daarenboven kwam er een waterstijging. Het verval van Dorestad betekende een periode van bloei voor Tiel, Deventer en later Utrecht. Er zijn vele vondsten gedaan in en rond Wijk bij Duurstede uit deze geschiedenisperiodes, die te zien zijn in Museum Dorestad.
Wijk bij Duurstede kreeg in 1300 stadsrechten van Gijsbrecht van Abcoude. De plaats was gebouwd aan een in 1270 gebouwde woontoren die zou groeien tot Kasteel Duurstede. Waarschijnlijk is kort daarop ter verdediging van de stad begonnen met het aanbrengen van een aarden omwalling en omgrachting waarbij voor de omgrachting deels gebruik werd gemaakt van de oude rivierbeddingen.
Midden 14e eeuw werd de stad in oostelijke richting uitgebreid en vermoedelijk werd in dezelfde periode de stad voorzien van een stadsmuur met stadspoorten (zoals de Veldpoort) en versterkingstorens. De stadsmuur en omgrachting werden rond 1445 vernieuwd.
Ligging
De gemeente Wijk bij Duurstede is landelijk gelegen in het midden van Nederland, direct ten noorden van de grote rivieren. Ze ligt aan de kruising van het Amsterdam-Rijnkanaal met de Lek en de splitsing van de Nederrijn in de Lek en de Kromme Rijn.
Aangrenzende gemeenten
Indeling
De gemeente bestaat uit de stad Wijk bij Duurstede (18.205 inwoners) en is op 1 januari 1996 samengevoegd met de gemeenten Cothen (3.280 inwoners) en Langbroek (2.510 inwoners).
Voor de wijkindeling zie wijken en buurten in Wijk bij Duurstede.
Politiek
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Wijk bij Duurstede bestaat uit 19 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1994:
SamenWerkt* bestaat uit Open/GroenLinks/PvdA.
Raadsgriffier:
Marcella van Esterik
College van burgemeester en wethouders
Het college van burgemeester en wethouders bestaat uit:
Burgemeester:
Iris Meerts (PvdA)
Wethouders:
Hans Buijtelaar (VVD)
Jeroen Brouwer (SP)
Jan Kuiper (CDA)
Gemeentesecretaris:
Judith de Jonge
Gebouwen
Kerken
Sint Jan de Doperkerk aan de Markt in het oude stadscentrum, middeleeuwse pseudobasiliek met een laatgotische toren die drie geledingen zou krijgen, naar het voorbeeld van de Utrechts Domtoren, waarvan echter alleen de onderste en een klein deel van de middelste is voltooid. De kerk bezit het Kiespenningorgel uit 1631 en het Harrison & Harrisonorgel uit 1883. In het Zuidertransept staat een klein orgel van de orgelmakers Van Vulpen, de kas is gemaakt door Friedrichs.
Rooms-katholieke Sint Johannes de Doperkerk aan de Klooster Leuterstraat in het oude stadscentrum, neogotische pseudo-basiliek naar het ontwerp van de bouwmeester Wolter te Riele, gerealiseerd in 1907 door verbouwing van een eenvoudig kerkgebouw uit het midden van de 19-de eeuw, hierna nog enkele malen verbouwd.
Kastelen
kasteel Duurstede
kasteel Groenesteyn
kasteel Hindersteyn
kasteel Leeuwenburg
kasteel Lunenburg
kasteel Rhijnestein
kasteel Sandenburg
kasteel Walenburg
kasteel Weerdesteyn
kasteel Zuilenburg
Molens
korenmolen Oog in 't Zeil (Cothen)
korenmolen Rijn en Lek (Wijk bij Duurstede)
Monumenten
In de gemeente is er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, een beschermd stadsgezicht en enkele oorlogsmonumenten, zie:
Lijst van rijksmonumenten in Wijk bij Duurstede (plaats)
Lijst van rijksmonumenten in Wijk bij Duurstede (gemeente)
Lijst van gemeentelijke monumenten in Wijk bij Duurstede
Rijksbeschermd gezicht Wijk bij Duurstede
Lijst van oorlogsmonumenten in Wijk bij Duurstede
Musea
Museum Dorestad
Kunst in de openbare ruimte
Toerisme
Festivals
Blues kroegentocht (BluesinWijk)
Kleurrijk uit in Wijk
PuurWijks
Lekkodagen
Mazijkpop
Catch-Up Festival
Brood en spelen
Kerst bij Duurstede
Wijn bij Duurstede
Dance Behind The Wall
Zondagmiddagconcerten in de Grote Kerk
Evensongs in de Grote Kerk
Maleborduur Bockbierfestival
Recreatiegebieden
Recreatiegebied 'waarden van Gravenbol'
Verkeer en vervoer
Afstanden
Utrecht 22 km
Amersfoort 23 km
Amsterdam 64 km
Provinciale wegen
N227 (richting Amersfoort), vanuit Cothen
N229 (richting Utrecht, A12 en Tiel)
Waterwegen
Wijk bij Duurstede heeft een haven. Het ligt aan de volgende waterwegen:
Nederrijn
Lek
Amsterdam-Rijnkanaal
Kromme Rijn
Openbaar vervoer
De bussen vertrekken vanaf het Wijkse Busstation.
U-link 41 (reguliere verbinding van en naar station Utrecht Centraal)
Bus 56 (reguliere verbinding van en naar Amersfoort via Zeist)
Bus 695 (spits-/schoolbus van en naar Maarsbergen)
Veerdiensten
Veerboot Spes Futura van het Wijkse Veer vaart over de rivier de Lek en verbindt Wijk bij Duurstede met Rijswijk (Gelderland).
Veerboot Spes Salutis van het Beusichemse Veer vaart over de rivier de Lek en verbindt Wijk bij Duurstede met Beusichem.
Sport
Wijk bij Duurstede kent een voetbalclub (CDW) en een hockeyclub (Dorsteti). Ook zijn er onder meer verenigingen voor judo, karate, tennis, basketbal, badminton, volleybal, honkbal en korfbal.
In 1955 werd het Nederlands kampioenschap wegwielrennen in Wijk bij Duurstede gehouden, Thijs Roks werd toen Nederlands kampioen.
Bekende (voormalige) inwoners
Geboren in Wijk bij Duurstede
Dirck van Baburen (ca. 1595-1624), kunstschilder
Willem Verbeek (1820-1888), huisarts en hoofdredacteur van schaaktijdschrift Sissa
Dirk Fock (1858-1941), politicus
Gijsbertus Vonk (1889-1969), politicus
Rie Lips-Odinot (1908-1998), Tweede Kamerlid voor de CPN